ΤΟ ΚΟΣΤΕΚΙΑΣΜΑ, ΤΟ ΜΠΟΥΖΙΑΣΜΑ

[vangelisk]

Τις προηγούμενες δεκαετίες που είτε δεν υπήρχαν τα σημερινά δίκτυα και πλέγματα περίφραξης των αγροκτημάτων, είτε υπήρχανε μεν αλλά δεν υπήρχαν τα λεφτά για να αγοραστούνε, η περίφραξη των χωραφιών γινότανε με πέτρινο τοίχο ή με κλαδιά και θάμνους που είχανε αγκάθια (ασπαλάθους, αχινοπόδους, αχλάδες, αντρικουκιές) ή με συνδυασμό και των δύο τρόπων.

Φυσικά, οι λόγοι της περίφραξης ήτανε και είναι είτε να μην μπορούν να φύγουν τα ζώα από ένα χωράφι είτε να μην μπορούν να μπουν μέσα σ’ αυτό τα διερχόμενα ζώα.

Η περίφραξη με τα πρωτόγονα εκείνα μέσα αφορούσε κυρίως τα μικρά ζώα, δηλαδή τα πρόβατα και τις κατσίκες, γιατί τα μεγάλα ζώα (βόδια, γαϊδούρια κλπ) δύσκολα εμποδιζότανε από τέτοιου είδους περιφράξεις.

Ας μην ξεχνάμε βέβαια ότι εκείνα τα χρόνια, λόγω της εκτατικής κτηνοτροφίας, ελάχιστοι ήτανε στο χωριό μας που είχαν μεγάλο αριθμό ζώων. Οι περισσότεροι είχαν μόνο οικόσιτα ζώα, δυο – τρεις κατσίκες (μαρταρές τις λέγανε) και προβατίνες (μαρτιά τα λέγανε) ίσα –ίσα για να παράγουν το γάλα που χρειαζότανε η οικογένειά τους.

Αυτοί, λοιπόν, οι πολλοί που είχαν τα οικόσιτα ζώα φυσικά και δεν μπορούσαν να ασχολούνται ολημέρα για να τα βόσκουν. Έπρεπε να βρουν κάποιο τρόπο ώστε να μην μπορούν αυτά να ξεπορτίζουν, να περνούν τους φράκτες και να πηγαίνουν στα διπλανά χωράφια, ιδίως εκείνες οι κατσίκες που από τη φύση τους είναι ανήσυχες και επιρρεπείς στην «παρανομία».

Ο τρόπος που βρέθηκε για να μπορούν τα ζώα να μετακινούνται σχετικά ελεύθερα μέσα στο χωράφι, αλλά να μην μπορούν να ξεπορτίζουν ήταν το κοστέκι ή, όπως αλλιώς το λέγανε, το μπουζιαστήρι.

Κοστεκιάζω ή μπουζιάζω σημαίνει ότι δένω τα πόδια ενός ζώου ανά δύο με ένα κομμάτι σχοινί. Αντί για σχοινί χρησιμοποιούνταν και αλυσίδα που στις δύο άκρες της είχε δερμάτινο περιβραχιόνιο για να δένεται στα πόδια του ζώου.

Όπως γράψαμε προηγουμένως, το μπούζιασμα γινότανε με το δέσιμο ανά δύο των ποδιών των ζώων. Τα πόδια δενότανε είτε παράλληλα, δηλαδή μπροστινό και πισινό πόδι του ζώου από την ίδιο πλευρά, είτε σταυρωτά. Όταν το δέσιμο των ποδιών γινότανε σταυρωτά το λέγανε δισταύρι.

Φυσικά ο τρόπος αυτός περιορισμού είχε μεγάλες απώλειες στα ζώα, ιδιαίτερα στις κατσίκες, όταν το κοστέκι μπερδευότανε σε κάποιο κλαδί ή ξύλο. Οι προβατίνες συνήθως περιμένανε υπομονετικά μέχρι ο ιδιοκτήτης τους να τις ξεμπερδέψει. Οι κατσίκες όμως δεν είχανε καθόλου υπομονή. Φωνάζανε απεγνωσμένα και χτυπιότανε στο έδαφος για να απελευθερωθούνε. Αν δεν ήταν τυχερές να ακούσει κάποιος πολύ γρήγορα τις φωνές τους και να τις απελευθερώσει, ο θάνατός τους ήταν παραπάνω από σίγουρος.