ΤΟ ΠΡΟΞΕΝΙΟ

[vangelisk]

Τα παλιά τα χρόνια, στο χωριό μας, όπως άλλωστε και σε όλη την Κρήτη, η μέγιστη πλειοψηφία των γάμων γινότανε με προξενιό.

Προξενιό σημαίνει μεσολάβηση τρίτου προσώπου που γνώριζε την οικογένεια της νύφης και του γαμπρού προκειμένου δυο άνθρωποι να παντρευτούν. Ο προξενητής έπρεπε να ήταν μεγάλος σε ηλικία και αξιοσέβαστος άνθρωπος. Έπρεπε να είναι και παντρεμένος, γιατί «ανύπαντρος προξενητής, δικός του διαλαλητής». Έπρεπε όμως να είναι και υπομονετικός και προπαντός να ξέρει να λέει ψέματα, δηλαδή να μπορεί να επαινεί σε μέγιστο βαθμό τον γαμπρό και τη νύφη.

Ο Προξενητής μπορεί να ξεκινούσε την «επιχείρηση» επειδή του το ζήτησε η οικογένεια του γαμπρού ή και από δική του πρωτοβουλία.

Το προξενιό ξεκινούσε με την προσέγγιση του πατέρα της νύφης. Ο προξενητής εκθείαζε τις οικογενειακές και προσωπικές χάρες του γαμπρού, την ακίνητη και κινητή του περιουσία και στη συνέχεια πρότεινε την πραγματοποίηση του γάμου.

Αν το προξενιό ξεκινούσε με πρωτοβουλία της οικογένειας του γαμπρού, συνήθως ο προξενητής μετάφερε στην οικογένεια της νύφης τυχόν οικονομικές απαιτήσεις της οικογένειας του γαμπρού, την παραχώρηση δηλαδή περιουσιακών στοιχείων, τη λεγόμενη «προίκα» που μέχρι το 1982 είχε και νομικά θεσμοθετηθεί με διατάξεις του οικογενειακού δικαίου.

Μετά την πρόταση του προξενητή, ο πατέρας της νύφης ζητούσε κάποιο εύλογο χρονικό διάστημα για να συσκεφθεί με την οικογένειά του και να απαντήσει.

Αν ο γαμπρός δεν ήτανε γνωστός, ζητιόνταν πληροφορίες από κοινούς γνωστούς ή συγγενείς.

Οι ερωτώμενοι φυσικό είναι να βρίσκονται σε δύσκολη θέση. Έπρεπε να χειριστούν το θέμα με πολύ λεπτότητα.

Δεν θεωρούνταν σωστό να παινέσει κάποιος τον υποψήφιο γαμπρό αν αυτός δεν το άξιζε, αλλά ούτε και να τον κατηγορήσει αν δεν ήταν καλός.

Συνήθως η απάντηση ήταν διπλωματική: Ναι, από όσο τον ξέρω, καλό παιδί είναι, αλλά δεν τον ξέρω και καλά γιατί τα χωράφια μας είναι αλλού κλπ.

Μετά τη συγκέντρωση των πληροφοριών, ο πατέρας της νύφης συζητούσε την πρόταση του προξενητή με τους γιους του ή τους στενούς του συγγενείς. Όλα τα δεδομένα του γαμπρού (οικογενειακά, προσωπικά, περιουσιακά) εξετάζονταν και αν το προξενιό θεωρούνταν θετικό το ανακοίνωναν στην υποψήφια νύφη.

Αν συμφωνούσε και η νύφη τότε ο πατέρας της ανακοίνωνε στον προξενητή την καταρχήν συμφωνία της οικογένειάς του και ακολουθούσε η «Πρόβα» που αναλύεται σε επόμενη δημοσίευση.

Αν η οικογένεια του γαμπρού δεν συμφωνούσε με το προξενιό, δεν της άρεσε ο γαμπρός, ευγενικά απαντούσε αρνητικά στον προξενητή ευχαριστώντας τον ίδιο και τον υποψήφιο γαμπρό για την πρόταση και εξηγώντας του ότι δυστυχώς ο γάμος δεν μπορεί να γίνει επειδή η νύφη δεν είναι έτοιμη, είναι μικρή ακόμη, έχει μεγαλύτερη αδερφή ανύπαντρη κλπ. Σε καμιά περίπτωση δεν επιτρεπόταν η δικαιολογία της άρνησης να είναι το ότι η οικογένεια του γαμπρού δεν είναι καλή, ότι είναι φτωχός κλπ.