Ο ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ ΜΑΣ

[vangelisk]

Το κείμενο που ακολουθεί γράφτηκε από τον χωριανό μας Κων/νο Αντ. Μποτονάκη και αναφέρεται στην Εκκλησία του Αγίου Νικολάου που βρίσκεται στο χωριό μας στην τοποθεσία Μετόχι.

Ο ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΣΤΙΣ ΣΑΪΤΟΥΡΕΣ

Θεωρώ υποχρέωση μου να αναφερθώ στα γεγονότα που γνωρίζω από προσωπική αντίληψη ή περιγραφή άλλων για τον ιερό Ναό Αγίου Nικoλάoυ στο χωριό Σαϊτούρες. Αρχίζω με τις δικές μου εμπειρίες.

Κατά τον γερμανοϊταλικό πόλεμο ο πατέρας μου Αντώνιος και οι δυο αδελφοί του Στέλιος και Νικόλαος έκαναν τάμα στον Άγιο Νικόλαο, αν επιστρέψουν σώοι, να ξανακτίσουν την Εκκλησία του Αγίου που ήταν ένας σωρός ερειπίων κοντά στο χωριό. Επέστρεψαν, αλλά δεν μπόρεσαν αμέσως να εκπληρώσουν το τάμα τους.

Περίπου το έτος 1942 όταν πήγα φαγητό στους γονείς μου στο λιόφυτο που μάζευαν ελιές, κοντά στην εκκλησία, είδα καθαρά το δάπεδο της εκκλησιάς και την πλάτη ενός ιερέως ντυμένου στα λευκά να λειτουργεί. Επειδή καθυστερούσα, με κάλεσαν οι γονείς μου Αντώνιος και Στυλιανή λέγοντας μου, έλα επιτέλους και εγώ απάντησα: Αφήστε με λίγο να πάρω αντίδωρο, και η οπτασία χάθηκε.

Σε άλλη επίσκεψη μου στο Άγιο τόπο εκείνο, κοντά στην Εκκλησία, βλέπω (σε οπτασία) ένα μαυροφορεμένο κληρικό σκαρφαλωμένο στο δεξιό τοίχο της εκκλησιάς, ύψους ενάμισι – δυο μέτρων, να σκάβει και ερωτώ: Τι κάνει εκεί ο Παπάς? Και παίρνω την απάντηση: Γκρεμίζει το τοίχο για να ξανακτίσει την εκκλησιά. Ξαναρωτώ ποιος είναι αυτός και παίρνω την απάντηση είναι ο Νικόλαος από την Χίο.

Όταν διηγήθηκα στους γονείς μου το όραμα αυτό θυμήθηκαν το τάμα τους κατά το πόλεμο να ξανακτίσουν την εκκλησία. Η μητέρα μου άρχισε τους εράνους και ο πατέρας μου άρπαξε τα οικοδομικά του εργαλεία και ρίχτηκαν στη δουλειά. Το. ενδιαφέρον των Χριστιανών, η προσωπική τους δουλειά σύντομα απέδωσαν.

Στη δεξιά από την είσοδο γωνιά είχε φυτρώσει μια πετραμυθιά (τσερεβελιά) και στην αριστερή μια δάφνη και οι ρίζες τους είχαν σφιχταγκαλιάσει τους τοίχους και τους κρατούσαν στη θέση τους. Καθαρίστηκε ο χώρος από τα ξύλα και τις πέτρες.

Μια μέρα ήμουν εκεί με τους γονείς μου όταν ήρθε ένας εργάτης και αποφασίσανε για τις εργασίες που έπρεπε να γίνουν και με τη χάρη του Θεού και την βοήθεια του Αγίου Νικολάου ξεκινήσαμε: α) κατεδαφίσαμε όλους τους τοίχους μήκους έξι μέτρων και πάχους ογδόντα εκατοστών, β) ελευθερώσαμε τις πέτρες από τις ρίζες των δύο δέντρων, γ) ξεχωρίσαμε τα αγκωνάρια και τις πέτρες τις πελεκητές τις γωνιές και τα μεταφέραμε έξω από το χώρο της Εκκλησίας. Τότε διαπιστώσαμε ότι στο δάπεδο υπήρχαν στο δεξιό μέρος δύο τάφοι. Έγινε η εκταφή και διαπιστώθηκε ότι ήταν ακέφαλα λείψανα δύο ανθρώπων, γ) καθαρίσαμε το Άγιο Βήμα και ξεχωρίσαμε τις πέτρες που αποτελούσαν την Αγία Τράπεζα.. Αργά το απόγευμα είδαμε όσα κάμαμε και ευχαριστήσαμε τον Άγιο που μας έδωσε την δύναμη.

Το βράδυ με τους γονείς μου ,συζητούσαμε το πότε άραγε να πρωτοκτίστηκε η εκκλησία. Και πάλι ο Άγιος έδωσε την απάντηση.
Ονειρεύτηκα δυο χρονολογίες, 1284 και 1978. Να λοιπόν που έμαθα σε όραμα το χρόνο ανέγερσης του Ναού.

Χωρίς πολλή καθυστέρηση πήγα στο γειτονικό χωριό τα Ρούστικα και ρώτησα πότε κτίστηκε το παλιό και ονομαστό μοναστήρι του Προφήτη Ηλία. Έμαθα πως ήταν κτίσμα του 13ου αιώνα και είχε το ίδιο κτίσιμο με ,τον Άγιο Νικόλαο.

Έτσι άρχισε το κτίσιμο, καλοκαίρι του 1978 και παρά την φτώχεια και την απόσταση προχωρούσε χωρίς ελλείψεις σε υλικά ή νερό. Πρωτομάστορας ήταν ο πατέρας μου Αντώνιος Μποτωνάκης. Προσέξαμε ακόμα ότι ενώ οι τοίχοι είχαν πάχος ογδόντα εκατοστών δεν έλειπε κανένα αγκωνάρι από τις γωνιές. Τις μέρες που κτίζαμε μαθαίναμε και περιστατικά ή ιστορίες σχετικές με το Ναό.

Ένας βοσκός της περιοχής βρήκε στον τόπο εκείνο μια πέτρα ίδια με μαξιλάρι και την πήρε στο μαντρί του. Όταν ξάπλωσε χτύπησε δυνατά η κεφαλή του στη πέτρα, κι αυτός νόμισε ότι φταίει η κούραση. Ξανάπεσε πιο μαλακά κι ένιωσε τη πέτρα να κουνιέται κάτω από τη κεφαλή του. Σηκώθηκε την ίδια ώρα μέσα στη νύχτα και επέστρεψε τη πέτρα στο τόπο της. (Διήγηση Μάρκου Μονιάκη).

Όταν κτιζόταν η Εκκλησία της Παναγίας (του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου) στο χωρίο μας τις Σαϊτούρες κάποιος πρότεινε να χρησιμοποιήσουν τα πελέκια πού ήταν έτοιμα ριγμένα στην παλιά Εκκλησία. Έστειλαν εργάτες και φόρτωσαν πέτρες από το χώρο του Αγίου Νικολάου και άρχισαν τη μεταφορά στο χωριό. Στη μικρή σχετικά απόσταση από το χώρο το πρώτο ζώο έσπασε το πόδι του, το δεύτερο άρχισε να βγάζει αφρoύς από το στόμα και ο αγωγιάτης του τρίτου βλέποντας τα συμβαίνοντα γύρισε και ξεφόρτωσε το φορτίο του στο τόπο όπου είχε φορτώσει.

Με όλα. αυτά προχωρούσε η εργασία χωρίς να λείπει καμιά πέτρα από τις αρχικές και εμείς μαθαίναμε από τους κoντoxωριανούς και τους συντοπίτες μας κι άλλες ιστορίες σχετικές με το Ναό. Σύμφωνα με μία απ' αυτές, ένας Τούρκος αγάς διέταξε το δούλο του να κόψει από τη δάφνη της Εκκλησίας και να του φέρει για να λουστεί. Ο δούλος υπέδειξε στον αγά ότι η δάφνη είναι του Αγίου Νικολάου και δεν είναι σωστό να την πειράξουν. Ο Τούρκος επέμεινε και λούστηκε με δαφνόνερο και, ώ του Θαύματος, όταν σκούπιζε τα μαλλιά του είδε να μαδούν. Τότε σκέφτηκε όσα του είπε ο σκλάβος του και ρώτησε πως θα γιάνει. Του είπαν να τάξει στον Άγιο Νικόλαο και θα ξαναφυτρώσoυν τα μαλλιά του. Από τότε όσο έζησε έστελνε δυο ασκιά με λάδι κάθε χρόνο στη γιορτή του Αγίου για το κανδηλάκι του.

Όταν ήρθε η ώρα να ρίξουμε το τσιμέντο πάνω από την οροφή για να πάρει ο Ναός το τελικό του (και σημερινό) σχήμα, είχαν μεταφέρει στο χώρο τρία βαρέλια για νερό. Ο μάστορας κ. Μάρκος (από το χωριό .Μετόχια) λέγει στο πατέρα μου ότι τα δυο βαρέλια που ήσαν γεμάτα νερό δεν είναι αρκετά, για να ξεκινήσει μια τέτοια δουλειά, και πρέπει να ετοιμαστούν κι άλλοι αγωγιάτες για την μεταφορά νερού.

Τέλος, αρχίζουν να μαλάσουν το τσιμέντο, να προχωρεί η δουλειά και ο αείμνηστος Μάρκος κάθε λίγο να ρωτά, έχουμε ακόμα νερό, και ο πατέρας να απαντά: Ούτε το πρώτο βαρέλι δεν τέλειωσε ακόμα. Τότε ακούστηκε από τη σκαλωσιά να λέει: Λύστε Τα ζώα, δεν θα χρειαστούμε άλλο νερό, ο Άγιος φροντίζει Ας είναι ευλογημένο το όνομα Του.

Στο βιβλίο του αρχαιολόγου κ. Γεωργίου Β. Αντουράκη «Βυζαντινοί Ναοί της Κρήτης» και κατά την έκφραση των εντοπίων «Ο Άγιος Νικόλαος ήταν παλαιά και αγιόκτιστη .Εκκλησία, όλοι οι τοίχοι κοσμούντο με πολύ παλαιές και ωραιότατες τοιχογραφίες που η πολυκαιρία και η υγρασία κατέστρεψαν. Δεν γνωρίζομε πότε και πώς καταστράφηκε ο θόλος είναι όμως φανερό πως οι τεχνίτες στην ανοικοδόμηση προσπάθησαν να του ξαναδώσουν την βυζαντινή του μορφή.
Ιστορικά γνωρίζουμε ότι σε απόσταση διακοσίων μέτρων βρισκόταν μικρός οικισμός με λιγοστούς κατοίκους και κοντά στον οικισμό μια μικρή σπηλιά στη κορυφή μεγάλου γκρεμού. Μας διηγήθηκαν ότι ένα νεαρό Τουρκάκι φονεύτηκε από τους κατοίκους του οικισμού και οι ομόθρησκοι του κατάστρεψαν το χωριουδάκι. Τους κατοίκους του τους σκότωσαν, άλλους ρίχνοντας τους από το -γκρεμό και άλλους αποκεφαλίζοντας τους. Είναι πολύ πιθανό μέσα στο ναό να είχαν ταφεί θύματα αυτής της σφαγής.

Τέλος, θέλω να ευχαριστήσω τον Τριαδικό Θεό και τον Άγιο Του τον Νικόλαο, επίσκοπο Μύρων τον Θαυματουργό, για όσα μου εδίδαξε μέσα από την ανοικοδόμηση του ιερού Ναού Αγίου Νικολάου της Ενορίας Σαϊτούρων. Να παρακαλέσω τον Άγιο Νικόλαο για την ανάπαυση των ψυχών όσων συνέβαλαν στην ανοικοδόμηση. Να τον παρακαλέσω ακόμα να πρεσβεύει για την συγχώρεση των δικών μου αμαρτιών και των δικών σας αγνοημάτων.

Η χάρις Του Αγίου Νικολάου να μας Βοηθά

Ηράκλειο, Μάιος 2006
Κωνσταντίνος Αντ. Μποτονάκης